Inclusive Histories - Monlife

Hanesion Cynhwysol – Dawn casgliadau i ddod â chymunedau at ei gilydd

Mae treftadaeth yn chwarae rhan sylweddol o ran gwella lles, ac mae llawer o bobl yn ystyried ei bod yn rhan bwysig o’u hunaniaeth a’u diwylliant. Yn gymdeithasol, gall amgueddfeydd a’u casgliadau gyfrannu at hunaniaeth ardal, gan greu effaith y tu hwnt i werth economaidd. Mae ganddo hefyd fanteision diwylliannol, cymdeithasol ac amgylcheddol.

Pam hanesion cynhwysol?

Mae Amgueddfeydd Sir Fynwy wedi derbyn cyllid gan Lywodraeth Cymru fel rhan o’u gwaith i gyflawni #CynllunGweithreduCymruGwrthHiliol. Bydd y gwaith hwn yn edrych ar wrthrychau o fewn ein casgliadau yn y Fenni a Chas-gwent sy’n ymwneud ag ymerodraeth, caethwasiaeth a gwladychiaeth yn ogystal ag eitemau sy’n ymwneud â straeon eraill a adroddir yn llai aml. Byddwn hefyd yn cyflwyno cyfres o ddigwyddiadau a gweithgareddau gyda’n cymunedau, i ddatblygu arddangosfeydd, dehongli ac adnoddau dysgu.

Gall yr ymadrodd ‘Gwrth-hiliol’ sbarduno ymateb emosiynol, oherwydd y sgyrsiau anodd a’r trafferthion cymdeithasol yr ydym wedi bod yn eu gweld yn y cyfryngau ac mewn bywyd go iawn. Mae gan ein hamgueddfeydd a’n hatyniadau’r potensial i adrodd y straeon hynny sy’n feiddgar ac sy’n archwilio ein cysylltiadau â chaethwasiaeth ac anghyfiawnder cymdeithasol. Bu llawer o ymchwil i sefydlu’r ffordd gywir o gyflwyno gwybodaeth, a bydd y prosiect hwn yn defnyddio’r ymchwil hwn i lywio sut rydym yn casglu ac yn cyflwyno gwybodaeth am rai o’r gwrthrychau a gedwir yn ein casgliadau. Rydym yn gweld hyn fel cyfle gwych i ddechrau haenu ffyrdd newydd o rannu ein hanes.

Nid yw creu prosiect cymunedol yn syniad newydd, ond drwy ganolbwyntio ar y casgliadau yn Sir Fynwy, gallwn ddarparu rhaglen waith newydd a rhyngweithiol i ddangos ein hymrwymiad i newid. Mae adrodd y straeon hyn ac ennyn diddordeb pobl am ein gorffennol a rennir yn ffordd bwerus o sicrhau newid cadarnhaol mewn agwedd tuag at ein gorffennol a chreu dyfodol a rennir.

Pryd fydd y prosiect yn digwydd?

Rydym yn cynnal rhaglen gyhoeddus o fis Hydref 2023, am flwyddyn, a byddwn yn canolbwyntio ar y casgliadau yn y Fenni a Chas-gwent.

Dros y 12 mis nesaf fe welwch gyfres o arddangosfeydd newidiol yn Amgueddfeydd y Fenni a Chas-gwent. Byddwn yn arddangos gwrthrychau sy’n rhoi cyfle i ni drafod themâu sy’n tynnu sylw at amrywiaethau hanes cymdeithasol yn ein casgliadau. Gall gwrthrychau mewn amgueddfeydd greu ymateb emosiynol ac rydym am ddod o hyd i’r ffordd gywir o gydnabod yr emosiynau hyn, rhannu treftadaeth yr ardal a chreu cofnodion ac arddangosfeydd sy’n cynnwys ein cymunedau’n well. Mae hyn yn golygu deall y bobl sy’n ymweld â’n hamgueddfeydd.

Rydym yn gwybod y gall rhyngweithio â threftadaeth gyfoethogi bywydau pobl, rhoi sgiliau a phrofiadau iddynt ddod yn fwy hyderus a rhoi gwir ymdeimlad o falchder i bobl unwaith y byddant yn sylweddoli’r dreftadaeth anhygoel, yn rhywbeth yr ydym i gyd yn rhan ohono. Trwy ddull ‘Gwrthrychau dan Sylw’ gallwn archwilio ystod o themâu cymdeithasol amrywiol, sy’n cynrychioli ein cymunedau ehangach, a’r heriau sydd o’n blaenau yr ydym oll yn eu hwynebu. Mae’n mynd i’r afael ag angen a nodwyd yng

Nghynllun Gweithredu Cydraddoldeb Hiliol i Gymru ac yn cyflawni yn erbyn amcan y Rhaglen Lywodraethu i ‘Sicrhau bod hanes a diwylliant ein cymunedau Du, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig yn cael eu cynrychioli’n briodol trwy fuddsoddi ymhellach yn ein sector diwylliannol a rhwydwaith amgueddfeydd.’

Yn y prosiect hwn rydym yn eich gwahodd i edrych ar ein harddangosfeydd a rhoi eich barn am yr hyn a welwch. Bydd hyn yn ein helpu i ddeall yn well beth rydych chi ei eisiau o’n hamgueddfeydd, ac yn sicrhau ein bod yn siarad am ein casgliadau mewn ffordd gytbwys.

I greu prosiect llwyddiannus, byddwn yn gwrando ar ein cymunedau ar draws y sir. Rydym hefyd yn gwahodd ymwelwyr ein hamgueddfa i rannu eu meddyliau, felly ewch i Amgueddfeydd y Fenni a Chas-gwent i weld ein Gwrthrychau dan Sylw, sydd hefyd ar gael ar-lein. Ein Casgliadau. Bydd y gwrthrychau a welir dros y 12 mis nesaf yn cael eu harddangos mewn un arddangosfa gyfun yng ngwanwyn 2025, gan ddefnyddio dehongliad a gasglwyd o ymatebion sy’n rhannu profiadau byw ein cymunedau ac ymwelwyr ag amgueddfeydd.

Cadwch lygad hefyd am y cwestiwn yr hoffem i chi ei ateb. Hoffem hefyd i chi rannu unrhyw feddyliau eraill sydd gennych am y gwrthrychau rydych chi’n eu gweld.

Partneriaeth allweddol ar gyfer ein prosiect yw gyda Chyngor Hil Cymru, a sefydlwyd yn 2010 gyda’r nod o ddod â sefydliadau allweddol yng Nghymru ynghyd. Mae Cyngor Hil Cymru yn sefydliad ymbarél sy’n cynrychioli dros 130 o grwpiau cymunedol lleiafrifoedd ethnig ledled Cymru. Mae’n gweithio’n strategol gyda chyrff cyhoeddus, awdurdodau lleol, a sefydliadau mawr a bach i hyrwyddo amrywiaeth ac i fynd i’r afael â hiliaeth a throseddau casineb.

Byddwn hefyd yn gweithio gyda grwpiau sy’n bodoli eisoes fel ein Cymdeithasau Hanes Lleol, i sicrhau bod gennym eiriolaeth ar draws y rhanbarth. Mae hyn yn bwysig, oherwydd dylai llinellau cyfathrebu gynnwys pawb a allai gael eu heffeithio gan unrhyw newidiadau neu sgyrsiau ynghylch cynwysoldeb ac amrywiaeth. Bydd rhannu straeon a phrofiadau yn cryfhau hunaniaeth y meysydd yr ydym yn gweithio gyda nhw, yn ogystal â’r ffordd yr ydym yn dehongli ein casgliadau.

  • Adroddiad Casgliadau ar Arteffactau Ymerodraeth, Caethwasiaeth a Gwladychiaeth, Amgueddfa’r Fenni 2022
  • Adroddiad Casgliadau ar gyfer Prosiect Cynllun Gweithredu Cydraddoldeb Hiliol, Amgueddfa Cas-gwent 2022
  • Cysylltiadau â chaethwasiaeth ac ymerodraeth, Dr Marian Gwyn Chwefror 2022

This post is also available in: English